Συχνές ερωτήσεις

• Πρέπει να έχω κάποιο πρόβλημα για να πάω στον ψυχολόγο;

Η απάντηση είναι όχι. Στον ψυχολόγο μπορεί κανείς να απευθυνθεί οποιαδήποτε στιγμή της ζωής του και για οτιδήποτε τον απασχολεί είτε αυτό του φαίνεται σημαντικό πρόβλημα είτε κάτι ασήμαντο. Με τη βοήθεια του ψυχολόγου μπορεί κάποιος όχι μόνο να λύσει ένα πραγματικό πρόβλημα, αλλά και να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του, να βελτιώσει κάποια δεξιότητά του, να προβληματιστεί για θέματα που μπορεί να τον απασχολήσουν στο μέλλον ή που τον απασχολούν ήδη πριν γίνουν γι’ αυτόν πρόβλημα και να γνωρίσει πτυχές του εαυτού του που του είναι μέχρι σήμερα άγνωστες.

• Πρέπει να πάω στον ψυχολόγο ή στον ψυχίατρο;

Το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα είναι να αναγνωρίσει κανείς ότι έχει ανάγκη για πιο εξειδικευμένη γνώση από κάποιον ειδικό και να αναζητήσει βοήθεια. Από κει και πέρα σε όποιον και να απευθυνθεί, μόλις γίνει η αξιολόγηση του προβλήματός του, θα γίνει και η κατάλληλη παραπομπή. Βασικό στοιχείο είναι κανείς να απευθυνθεί στον ειδικό εκείνο με τον οποίο αισθάνεται περισσότερο άνετα και εκείνος να τον κατευθύνει. Αυτό που κανείς πρέπει να έχει στο νου του είναι όμως ότι η φαρμακευτική αγωγή από μόνη της συνήθως δε λύνει το πρόβλημα.

• Ο ψυχίατρος κάνει την ίδια δουλειά με τον ψυχολόγο;

Η απάντηση είναι όχι, αλλά η δουλειά τους αλληλοσυμπληρώνεται και κάποιες φορές αλληλοκαλύπτεται. Ο ψυχίατρος είναι ιατρός, απόφοιτος κάποιας ιατρικής σχολής με δικαίωμα συνταγογράφησης. Ο ψυχολόγος δεν είναι ιατρός, αλλά απόφοιτος κάποιας σχολής ψυχολογίας, και γι’ αυτό δεν έχει το δικαίωμα της συνταγογράφησης. Η δουλειά του είναι να βοηθάει τον πελάτη του με ψυχοθεραπεία, χρησιμοποιώντας τη θεωρία και τις τεχνικές που έχει διδαχθεί προσαρμοσμένες για κάθε διαταραχή. Ο ψυχίατρος μπορεί, εάν το επιθυμήσει να ασκήσει ψυχοθεραπεία, εάν έχει παρακολουθήσει κάποια σχολή ψυχοθεραπείας και έχει εκπαιδευτεί σε κάποιο ψυχοθεραπευτικό μοντέλο.

• Στον ψυχολόγο πας μόνο όταν είσαι τρελός. Το ίδιο και στον ψυχίατρο.

Στον ψυχολόγο μπορεί να απευθυνθεί ο οποιασδήποτε, σε οποιαδήποτε ηλικία και για οτιδήποτε τον απασχολεί. Στον ψυχίατρο κανείς θα απευθυνθεί όταν το πρόβλημά του ορίζει ότι υπάρχει ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή η οποία θα μπορούσε να αυξήσει το κέρδος της ψυχοθεραπείας. Σε καμία περίπτωση αυτό δεν κάνει τον άλλο τρελό, λιγότερο «κανονικό» ή λιγότερο «ικανό» από κάποιον άλλον.

• Δεν υπάρχει λόγος να πάω στον ψυχολόγο. Έχω τους φίλους μου.

Η αλήθεια είναι ότι πολύ συχνά ένα φίλος ή συγγενής μπορεί να αναλάβει το ρόλο του «ψυχολόγου» για κάποιον άλλον. Οι βασικές διαφορές στο ρόλο του φίλου από του ψυχολόγου είναι τρεις:

1. Ο ψυχολόγος δε δίνει συμβουλές, σε αντίθεση με κάποιον φίλο που μπορεί να καθοδηγήσει τον άλλον στο τι πρέπει να κάνει. Ο ψυχολόγος δίνει κατευθύνσεις και βοηθά τον πελάτη του μόνος του να ανακαλύψει τα οφέλη και τα κόστη κάθε πιθανής επιλογής.
2. Ο ψυχολόγος δε σχετίζεται συναισθηματικά με τον θεραπευόμενο σε αντίθεση με κάποιον συγγενή ή φίλο. Ο ρόλος του είναι να νιώσει το βίωμα του πελάτη του και να τον αφουγκραστεί χωρίς όμως να αφήνει το συναίσθημά του για το θεραπευόμενό του να τον συνεπάρει ή να τον επηρεάσει. Η ψυχοθεραπεία είναι ένας «μαγικός τόπος» όπου συναισθήματα και από τις δύο πλευρές μοιράζονται και γίνονται φανερά και συχνά οι θεραπευτικές σχέσεις που αναπτύσσονται είναι στενές. Η διαφορά είναι ότι ο σωστός επαγγελματίας διατηρεί ακέραια την κρίση του και τη μοναδικότητά του σε αυτή τη σχέση χωρίς να παρασύρεται από αυτά που νιώθει για το θεραπευόμενό του ή τις προσωπικές του αξίες και πεποιθήσεις.
3. Ο ψυχολόγος παρέχει τις υπηρεσίες του επ’ αμοιβή. Αυτό είναι κάτι που αλλάζει τη φύση της σχέσης μεταξύ θεραπευτή- θεραπευόμενου και φίλου προς φίλο. Η αμοιβή συμβολίζει ότι κανείς απευθύνεται σε έναν «ειδικό» ο οποίος είναι εκεί για να παράσχει υπηρεσίες με μορφή επαγγελματική και αξιόπιστη και εξειδικευμένη γνώση, κάτι που δύσκολα θα κάνει ένας φίλος.